به یاد ماندنی های تاریخ
امام صادق(ع) می فرمایند:«شیعیان ما جزئی از ما هستند،که از اضافۀ طینت ما خلق شده اند.آنچه ما را ناراحت کند آنان را ناراحت می کند و انچه ما را مسرور کند آنان را مسرور می نمایند».
عمر ما شیعیان را با محاسبۀ ساعاتی که در یاد اهل بیت پیامبر(ص)باشیم می توان محاسبه کرد.برای به دست آوردن ارزش و بهای حقیقی سال و ماه و روزمان،لحظاتی را باید محاسبه کنیم که نام مقدس »محمد و علی و فاطمه و یازده امام از فرزندانشان »در انها درخشیده است،و باید ساعاتی را به شماره آوریم که نام حسین(ع)به آنها جان داده است،و باید روزهایی را به حساب آوریم که با یاد مهدی صاحب الزمان (عج)سپری کرده ایم.
در این قسمت از «افق پژوهش»شما خوانندۀ عزیز به گوشه هایی از تاریخ پُرافتخار تاریخ آشنا می شوید.
الف:ماه ذی الحجه
ازدواج امیرالمؤمنین و حضرت فاطمه زهرا(س)
در این روز در سال دوم هجری،آقا و سرور ما خاتم الانبیاء(ص)،امیرالمؤمنین را به سیدۀ نساء العالمیان فاطمه زهرا بتول عذرا (س)تزویج نمود.
تاز امام حسین(ع) روایت شده است که فرمود:روزی حضرت رسول(ص)در خانه ام سلمه بود.فرشته ای با هیبت خاصی بر آن حضرت نازل شد که با لغات گوناگون که به یکدیگر شباهتی نداشت مشغول تسبیح و تقدیس خداوندبود.او عرض کرد من صرصائیلم.خداوند مرا نزد شما فرستاده که به شما بگویم:«نور را با نور تزویج کن».حضرت فرمود:«چه کسی را با چه کسی»؟گفت:«فاطمه را با علی بن ابی طالب»لذا پیامبر(ص)فاطمه ره در حضور جبرئیل و میکائیل و صرصائیل به عقد علی(ع)درآورد و این عقد در زمین بود.در این هنگام پیامبر(ص)به میان شانه های نگریست و دید نوشته است:«ال اله الا الله،محمد رسول الله،علی بن ابی طالب مقیم الحجه».فرمود:ای صرصائیل،از کِی این جمله بین شانه های تو نوشته شده؟گفت:دوازده هزار سال پیش از آنکه خداوند متعال دنیا بیافریند.
7ذی الحجه:شهادت اما باقر(ع)
در چنین روزی مصادف با دوشنبه،در سال 114هجری امام باقر(ع)توسط هشام بن عبدالملک مسموم و شهید شدند.در شب شهادت به امام صادق(ع)فرمود من امشب جهان را بدرود خواهم گفت.هم اکنون پدرم علی بن الحسین را دیدم که شربتی گوارا نزد من آورد و نوشیدم و مرا به سرای جاوید و دیدار حق بشارت داد.در روایت دیگر فرمود:ای فرزند گرامی،مگر نشنیدی که حضرت علی بن الحسیناز پس دیوار مرا ندا داد:ای محمد بیا،زود باش که ما انتظار تو را می کشیم.آن حضرت چندین روز به قولی سه روز در حالت درد از اثر سم به سر می بردند تا به شهادت رسیدند.فردای آن روز بدن مطهر وپاک ان دریای بیکران دانش خدایی را در خاک بقیع کنار مزار امام مجتبی و امام سجاد(ع)به خاک سپردند.
8ذی الحجه: الف:توطئه ترور امام حسین(ع)
در این روز در سال 60 هجری به دستور یزیزبن لعین سی نفر از شیاطین بنی امیه شام برای دستگیری و یا کشتن امام حسین(ع)به بهانۀ حج وارد مکه شدند.
ب:دعوت عمومی حضرت مسلم در کوفه
در این روز در سال 60هجری روز سه شنبه حضرت مسلم(ع)دعوت خود را برای امام حسین(ع)در کوفه آشکار کرد و از طرفی کوفیان نفاق خود را نمودار کردند.
ج:حرکت امام حسین(ع)از مکه به عراق
در اینروز در سال 60هجری امام حسین(ع)از مکه متوجه عراق شدند،و این قول مشهور بین محدثین و ارباب مقاتل است.بنابر قولی آن حضرت در روز نهم از مکه به طرف عراق حرکت فرمودند.
9 ذی الحجه:الف) روز عرفه
در روز عرفه زیارت امام حسین(ع)مستحب است،چه اینکه خداوند ابتدا به زوار امام حسین(ع)نظر می کند زیرا همه حلال زاده اند.و بعد از زوار با معرفت خویش در عرفات نظر می کند.
ب) شهادت حضرت مسلم وهانی
در این روز در سال 60محمدبن کثیر و پسرش در کوفه به جرم مهمانداری و طرفداری از مسلم بن عقیل (ع) به شهادت رسیدند.در شب عرفه جناب مسلم بن عقیل(ع)به منزل طوعه رفتند.در روز عرفه سال 60هجری که چهارشنبهبود جناب مسلم بن عقیل وهانی بن عروه را در کوفه شهید کردند.
10ذی الحجه :الف) عید قربان
روز عید اضحی است، و در این روز حجاج بیت الله الحرام برای رمی جمرات و قربانی کردن در منی به سر می برند.
ب) نماز عید امام رضا(ع)در خراسان
در این روز آقا و مولایمان حضرت ثامن الحجج به خواهش مأمون در خراسان برای نماز عید تشریف فرما شدند.مأمون با دیدن از دحام مردم برای شرکت در نماز به امامت حضرت،دستور داد از نیمه راه بازگردند،چرا که ترسیدند مردم بر او شورش کنند.در مراجعت از این نماز بود که حضرت رضا(ع)از خداوند تقاضای مرگ فرمود.
11ذی الحجه : الف)روز نوشتن دعای صباح
در این روز امیرالمؤمنین(ع)به تعلیم پیامبر(ص)دعای شریف صباح را به دست مبارک خود نوشتند.
13ذی الحجه: شق القمر
در شب 14 ذی الحجه و اقعۀ شق القمر به اعجاز پیامبر(ص)در مکه رخ داد.بعضی این واقعه را در شب 18 این ماه گفته اند.
14ذی الحجه:بخشیدن فدک به حضرت زهرا(س)
در این روز یا شب آن در سال هفتم هجرت ،فدک به حضرت زهرا(س9بخشیده شد.و حضرت رسول(ص)بر این بخشش شاهد گرفتند.قول دیگر در این باره 15 رجب است.
15ذی الحجه:ولادت امام هادی(ع)
امام هادی(ع)بنا بر مشهور در چنین روزی از سال 212یا 214 هجری در قریۀ صریا نزدیکی مدینه به دنیا آمد.
18 ذی الحجه:عید غدیر
در یان روز در سال دهم هجرت واقعۀ غدیر در بازگشت از حجه الوداع به وقوع پیوست و طی سه روز –که کاروان صدوبیست هزار نفری حجاج در غدیر خم توقف داشتند-پیامبر(ص)در بلندترین خطبۀ خود علی بن ابی طالب و یازده امام(ع)بعد از او را به عنوان امامان مردم تا روز قیامت معرفی کردند و از همۀ آن جمعیت بیعت گرفتند.
عید بزرگ آل محمد(ص)
این روز بزرگترین عیدآل محمد(ص)به شمار می آید.چرا که واقعه ای مهم و عظیم بعد از زحمات انبیاء و اوصیاءو اولیاءاست.و طی آن به دستور الهی اعلان عمومی به وصایت بلافصل امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب(ع)شده است.
این روز عید مبارک آسمانی است.روزی است که خداوند متعال ابراهیم را از
آتش نجات داد.روزی است که توبۀ حضرت آدم پذیرفته شد.روزی است که خداوند حضرت موسی را بر ساحران غلبه داد.روزی است که حضرت عیسی(ع)شمعون الصفا را جانشین خود گردانید.روزی است که حضرت سلیمان (ع)رعیت خود را بر جانشینی آصف بن برخیا گواه گرفت.روز عقد اخوت بستن پیامبر(ص)بین اصحابش است.در این روز پیامبران جانشینان خود را معین می نمودند و زیارت امیرالمؤمنین(ع)در این روز وارد شده است.
24 ذی الحجه:الف:روز مباهله
این روز از یک سو مباهلۀ اهل بیت(ع)با نصارای نجران است و از سوی دیگر نزول آیه تطهیر در شأن اهل بیت(ع)در این روز بوده است.
ب:نزول سورۀ هل اتی
در این روز سورۀ«هل اتی»در شأن امیرالمؤمنین و فاطمه زهرا و امام حسن و امام حسین(ع)نازل شده است.این مهم بعد از سه روز روزۀ آنان و اعطای افطارشان به مسکین و یتیم و اسیر بود که آن طعام بهشتی نازل شد.بنابر نقلی روز 25ذی الحجه سورۀ مبارکه نازل شد.
25ذی الحجه:اولین نماز جمعۀ امیرالمؤمنین
این روز مقارن است با اولین جمعه ای که امیرالمؤمنین(ع)بعد از بیعت مردم با آن حضرت نماز جمعه خواندند.
ماه محرم الحرام:
آغاز ایام حسینی
اولین روز از ماه حزن و اندوه آل محمد(ص)است،که همۀ انبیاء و ملائکه و شیعیان و دوستان اهل بیت(ع)محزون اند.باید گفت:ماه حزن و اندوه تمام عالم است،چرا که همه ساله از اول محرم تا روز عاشورا پیراهن پاره پارۀ سیدالشهدا(ع)را از عرش خدا به زمین می آورند و حزن و اندوه عالم را فرا می گیرد.
دوم محرم :
در این روز در سال 61هجری آقا و مولایمان حضرت اباعبدالله الحسین سیدالشهدا علیه السلام با اهل بیت و اصحابشان وارد کربلای معلی شدند.
در آنجا اسب حضرت حرکت نکرد.امام (ع)پرسیدند:نام این زمین چیست؟گفتند:«غاضریه».نام دیگرش را پرسیدند:گفتند:«شاطیءالفرات».فرمودند:اسم دیگری هم د ارد؟گفتند:«کربلا»هم می گویند.در این هنگام حضرت آهی از دل کشیدند و گریه شدیدی کردند و فرمودند:»اللهم إنی أعوذ بک من الکرب و البلاء».
سوم محرم:
در این روز امام حسین(ع)برای بزرگان کوفه نامه ای نوشتند و آن را به قیس بن مسهَّر صیداوی دادند که به کوفه برساند.مأمورین در بین راه قیس را گرفتند و پس از آنکه او بر ضد یزید و ابن زیاد سخن گفت،او را به شهادت رساندند.
7محرم:
در شب هفتم امام حسین(ع) با عمرسعدملعون ملاقات و گفتگو نمودند.خولی بن یزید چون عداوت شدیدی با امام(ع) داشت،ماجرا را به ابن زیاد گزارش داد و آن ملعون نامه ای به عمر سعد نوشت و او را از این ملاقات برحذر داشت و دستور منع
آب صادر کرد.(قلائدالنحور.ج،محرم و صفر)
8محرم:
قحط آب در خیمه های حسینی
در این روز آب در خیمه های سیدالشهداء(ع)نایاب شد.
9محرم:تاسوعا
محاصرۀ خیمه ها در کربلا
امام صادق(ع)فرمودند:تاسوعا روزی بود که حسین(ع)و اصحابش را در کربلا محاصره کردند و سپاه شام بر قتال آن حضرت اجتماع نمودند،پسر مرجانه و عمر سعد به خاطر کثرت سپاه و لشکری که برای آنها جمع شده بود خوشحال شدند و ان حضرت و یارانش را ضعیف شمردند و یقین کردند که یاوری از برای او نخواهد آمد و اهل عراق حضرتش را مدد نخواهد کرد.
درخواست تأخیر جنگ از سوی امام حسین(ع)
در عصر تاسوعا امام حسین(ع)برای به تعویق انداختن جنگ یک شب دیگر مهلت گرفتند.چون عمرسعد لشکر را آماده جنگ با امام نمود و معلوم شد که قصد جنگ دارند،حضرت به برادرش عباس(ع)فرمود تا یک شب دیگر مهلت بگیرد.آنها در ابتدا قبول نکردند ولی بعد قبول نمودند که شبی را صبر کنند.
آمدن لشکر تازه نفس به کربلا
در این روز لشکر مجهزی به دستور ابن زیاد از کوفه وارد کربلا شد و شمر نامۀ ابن زیاد را آورد.
خطابۀ امام حسین(ع) برای اصحابش
در عصر این روز امام حسین(ع)در جمع یاران خطبه ای قرائت فرمودند و اصحاب اعلام وفاداری کردند.
10 محرم : عاشورا
شهادت امام حسین(ع)
در این روز در سال 61هجری که روز شنبه یا دوشنبه بود،آقا و مولایمان حضرت اباعبدالله الحسین(ع)در سن 58سالگی بعد از نماز ظهر،مظلومانه و با حالت تشنگی و گرسنگی در زمین کربلا به شهادت رسیدند.این روز،روز باریدن خون از آسمان است.روزی است که شهادت اهل بیت و اصحاب امام حسین(ع)در آن به وقوع پیوسته است.چهر هزار ملک در این روز به زمین کربلا برای نصرت آن حضرت آمدند،وچون اجازه نیافتند، تا ظهور حضرت مهدی(عج)گریه کنان نزد قبر آن حضرت ماندگارند.در این روز ترک خوردن و آشامیدن غذاهای لذیذ مناسب است.
قتل ابن زیاد
ابن زیاد در روز عاشورای سال 67 به فرمان مختار به جزای ظاهری اعمالش رسید و کشته شد.حصین بن نمیر و جمعی از قتلۀ امام حسین(ع)نیز همراه ابن زیاد به قتل رسیدند.ابن زیاد ملعون به دست ابراهیم پسر مالک اشتر نخعی کشته شد،و سر نحسش را برای مختار فرستاد.مختار هم سر او را برای امام زین العابدین(ع)فرستادوهنگام وارد کردن سر ابن زیاد حضرت مشغول غذا خوردن بودند.لذا سجدۀ شکر به جای آورده و فرمود:روزی که ما را بر ابن زیاد وارد کردند،غذا می خورد.من از خدا خواستم که از دنیا نروم تا سر او را در مجلس غذای خود مشاهده کنم،همچنان که سر پدر بزرگوارم مقابل او بود و غذا می خورد.خداوند به مختار جزای خیر دهد که خونخواهی ما را نمود.سپس حضرت به اصحاب خود فرمود:همه شکر کنید.
11محرم :
حرکت کاروان اسرا از کربلا
عمر سعدملعون روز یازدهم تا وقت ظهر در کربلا ماند و برکشتگان سپاه خود نماز خواند و انان را به خاک سپرد.وقتی روز از نیمه گذشت فرمان داد تا دختران پیامبر(ص) را بر شتران بی جهاز سوار کردند و سید سجاد(ع)را نیز با غلِ جامعه بر شتر سوار کردند.هنگامی که آنان را از قتلگاه عبور دادند و نظر بانوان بر جسم مبارک امام حسین(ع) افتاد،لطمه ها بر صورت زدند و صدا به صیحه و ندبه برداشتند.
تشکیل مجلس ابن زیاد
روز یازدهم عمر سعد به کوفه آمد.ابن زیاد اذن عمومی داد تا مردم در مجلس حاضر شوند.سپس رأس مطهر امام حسین(ع)را نزد او گذاشتند و او نگاه می کرد و تبسم می نمود و با چوبی که در دست داشت جسارت می نمود.
حرکت اهل بیت امام حسین علیه السلام به سوی کوفه:
عصر روز یازدهم اهل بیت(ع) را با حالت اسارت به طرف کوفه بردند.نزذیک غروب حرکت کردند و شبانه به کوفه رسیدند.لذا آن بزرگواران داغدار و مصیبت زده را تا صبح پشت دروازه های کوفه نگه داشتند.هنگام صبح عمرسعدملعون از کوفه خارج شد و بسان فرماندهی که از فتوحات خویش خوشحال است همراه اُسراءوارد کوفه شد.
12 محرم:
دفن شهدای کربلا
روز دفن بدنهای مطهر سیدالشهداعلیه السلام و اهل بیت(ع) و اصحاب ان حضرت،توسط امام سجاد علیه السلام به یاری جمعی از بنی اسد است.
ورود اهل بیت (ع) به کوفه:
روز دوازدهم روز ورود اهل بیت (ع) با حالت اسارت به کوفه است.در این روز ابن زیاد فرمان داد که احدی حق ندارد با اسلحه از خانه بیرون بیاید،و ده هزار سوار پیاده بر تمام کوچه ها و بازارها موکل گردانید که احدی از شیعیان امیرالمؤمنین(ع)حرکتی نکند.سپس فرمان داد سرهایی را که در کوفه بود برگردانند و در پیش روی اهل بیت(ع)حرکت دهند و با هم وارد شهر کرده و در کوی و بازار بگردانند.مردم با دیدن حالت زار ذریۀ پیامبر(ص) و سرهای بر نیزه و بانوان و مخدرات در هودجهای بدون پوشش،صدا به گریه بلند نمودند.زینب کبری(س)ام کلثوم،فاطمه بنت الحسین و امام زین العابدین(ع)به ترتیب با جگرهای سوزان و قلوب دردناک ایراد خطبه نمودند،که عده ای از لشکر با دیدن این اوضاع از کردۀ خود پشیمان شدند،اما هنگامی که خیلی دیر شده بود!!
روز شهادت حضرت سجاد(ع):
شهادت امام زین العابدین(ع) بنابرقولی در این روز در سال 94هجری در سن 57 سالگی واقع شده است.
15 محرم:
فرستادن سرهای مطهر شهدا به سوی شام
بنابرقولی در این روز سرهای مطهر اهل بیت عصمت و طهارت(ع)را به سوی شام حرکت دادند.البته بعداً اهل بیت(ع)سرهای مطهر را به بدنها ملحق کردند.
19 محرم:
حرکت کاروان کربلا به سوی شام:
در این روز اهل بیت سیدالشهداء(ع)را از کوفه به سوی شام حرکت دادند.زنهای غیرهاشمیه از انصار امام حسین(ع)که در کربلا اسیر شدند با شفاعت اقوام و قبایلشان نزد ابن زیاد از قید اسیری خلاص شدند،فقط زنهای هاشمیات برای اسارت به شام برده شدند.
20محرم :
دفن بدن جون در کربلا
بعد از ده روز از واقعۀ عاشورا جمعی از بنی اسد بدن شریف جون غلام ابی ذر غفاری را پیدا کردند در حالی که صورتش نورانی و بدنش معطر بود و سپس او را دفن کردند.