​??????آيا در عالم برزخ اگر جزو مومنين باشيم ميتوانيم با اقوام خويش که جزو مردگان هستند تا قيامت بمانيم؟ و اينکه قيامت براي شيعيان چقدر طول مي کشد جايي خواندم هزار سال است ولي براي مومنين چند لحظه؟

✍️پاسخ:

✅برزخ عالمی بین دنیا و آخرت است [1]درباره دیدار با بستگان و اقوام، از روایاتی استفاده می شود اموات با هم در ارتباط هستند.[۲] از امام علی (ع) می پرسند: آیا مردگان با هم گفتگو و انس دارند؟ امام فرمود: آری، اگر پرده از جلو چشم تو برداشته شود، آنها را می بینی كه حلقه حلقه نشسته اند….

در روایتی حمادبن عثمان از امام صادق (علیه السلام) نقل می‌كند ، حضرت در جواب این سؤال كه آیا ارواح مومنان با یكدیگر ملاقات می‌كنند؟ فرمودند بله و از یكدیگر سؤال می‌كنند و یكدیگر را می‌شناسند و هنگامی كه او (یكی از آن ها) را دیدی ، می‌گویی فلانی است. [۳]

برخی از روایات با تعبیر  یَتَزاوَروُن زیارت و ملاقات‌های ارواح با یكدیگر را بیان می‌كنند.[۴]

در بیانی دیگر از امام صادق(ع) نقل شده است كه ارواح مومنان در كوه‌های رضوی،آل محمد را می‌بینند و از خوراكی‌ها و نوشیدنی‌های آنان بهره مند می‌شوند و در مجالسشان با آنان به گفت وگو می‌پردازند.[۵]

در برخی از روایات آمده است كه از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است كه وقتی یك شخص از دنیابرود، ارواح دیگران نزد او آمده و از آنان در باره كسانی كه از دنیا رفته اند یا هنوز زنده اند سؤال می‌كنند، پس اگر گفت: زنده است، به او امیدوار شوند، ولی اگر گفت :مرده است می‌گویند سقوط كرده است (زیرا اگر سقوط نكرده بود و به عذاب الهی وارد نشده بود هم اكنون نزد ما بود) سپس به یكدیگر می‌گویند: او را ترك كنید و بگذارید تا از مرارت‌ها و سختی‌های مرگ آرامش یابد.[۶]

بنا بر این طبق این روایات، برزخیان همدیگر را بعد از مرگ می‌شناسند و امكان سخن گفتن با یكدیگر را دارند ویكدیگر را ملاقات می‌كنند.

اگر رفتگان و گذشتگان مؤمن باشند و انسان با ایمان از دنیا برود، می تواند در آن عالم، آن ها را ملاقات نماید. البته در برخی از روایات آمده كه بعضی از انسان ها اصلاً عالم برزخ را درك نمی كنند.

عالم برزخ برای انسان های بسیار خوب و بسیار بد است و انسان های متوسط چندان عالم برزخ را درك نمی كنند. مانند اینكه بعضی از انسان ها به خواب می روند و هیچ چیز در خواب نمی بینند یا متوجه نمی شوند، اما انسان های دیگر خواب بسیار می بینند.

قیامت همیشگی و جاودانه است اما از مجموع آیات و احادیث بر می آید كه توقف افراد در عالم برزخ متفاوت است. در برزخ سه گروه با حفظ درجات زندگی مختلفی دارند:

۱ـ مؤمنان خالص كه از نعمت های بهشتی به طور محدود بهره مندند و دعا می كنند كه رستاخیر برپا شود.

۲ـ سردمداران كفر و ضلالت و نفاق، در عین این كه صبح و شام بدن برزخی آن ها به آتش جهنم برزخی عرضه می شود،آرزو می كنند كه قیامت برپا نشود.

۳ـ از برخی افراد در روایات به مستضعفان تعبیر شده است كه ایشان نه از نعمت برخوردارند و نه از عذاب. این ها غالباً در حال خواب و یا غفلت و بی حسی به سر می برند، ولی در قیامت بیدار می شوند.

پس انسان نیکوکار در گذشته ای كه در سایه رحمت خاصه خدا آرمیده است در بهشت برزخی جای گرفته و هرچه این سكونت طولانی تر گردد برای او لذت آفرین تر است. انسان گنهكار نیز برای تصفیه روح خویش و پا گذاردن به بهشت برزخی می بایست ابتدا در جهنم برزخی وارد گردد. چنین روحی بسته به نوع و مقدار آلودگی خویش مدتی را در این جهنم سپری می كند و آنگاه اگر پاك شد به بهشت قدم می نهد.
 [۱]. مؤمنون(۲۳) آیه ۱۰۰.

[۲].شیعه در اسلام ، علامه طباطبائی ، ص ۱۶۲ و ۱۶۳.

[۳]. محمدباقر مجلسی، بحارالانوار،ج۶ ، ص۲۳۴.

[۴]. همان،ص ۲۳۴ و ۲۴۲.

[۵]. همان، ج۶،ص۲۴۳.