نگاه چهارم
کار و بهداشت روان
امام صادق علیه اسلام در رابطه با تأمین نیازها به مفضل بن عمر می فرمایند:
ای مفضل،از آفرینش و آماده سازی حکیمانه و مدبرانه اشیاء برای رفع نیاز انسان در س عبرت بگیر.برای او غلات آفریده شده و باید آنها را آرد کند و آرد را خمیر سازد و با آن نان بپزد.برای پوشاکش پشم آفریده شده ولی باید آن را بزند و برسد و ببافد……………….دیگر اشیاء را نیز همین گونه میابی.سپس حضرت تأکید می کنند:بنگر که چگونه تمام نیازهای ضروری انسان آفریده شده ولی انسان باید برای دسترسی به انها تلاش و حرکت کند که صلاح وی در همین است.زیرا اگر همه این نیازها را بدون تلاش و کوشش به دست آورد،همواره در وادی سر مستی و طغیان سقوط می کرد و چه بسا دست به اعمالی می زد که خود را نیز هلاک کند.(بحارالانوار/ج2/ص87)
از این فرمایش نتیچه می گیریم که کار و تلاش برآورندۀ نیاز و باعث خوشبختی برای فرد است.گذشته از این،از جهت روان شناسی کار، تأثیرات مهمی در بهداشت و روان دارد.کار یکی از امور اقتصادی است و از ارزشهای مهم زندگی بوده و در بهداشت روان مؤثر است.
در زمان پیامبر(ص) وقتی آیه شریفۀ «وَ مَن یَتَقِ اللهَ یجعل له مخرجاً و یرزقهُ حیثُ لا یحتسب(سوره طلاق/2و3)نازل شد،عده ای رو به عبادت آوردند و گفتند روزی ما تأمین شد!وقتی این خبر به گوش پیامبر(ص9رسید،آنان را خواست و به آنان فرمود:چه چیزی شما را به این کار واداشت؟گفتند:ای پیامبر به خدا روزی ما را به عهده گرفت و ما هم رو به عبادت اوردیم!حضرت فرمود:هر که چنین کند،دعای او مستجاب نمی شود.بر شما باد به طلب روزی.(کافی/ج/5/ص84)
ائمه نیز در طلب روزی تلاش می نمودند و به این امر بسیار سفارش نموده اند.
با کار کردن انسان علاوه بر آرامش به استقلال زندگی پیدا می کند و. انسان را از خواری و ذلت و سربار دیگران بودن نجات می دهد.عزت نفس یا احساس خودارزشمندی از اساسی ترین نیازهای روانی انسان است.چنانچه امام صادق علیه السلام به فردی که دیرهنگام برای کار به بازار می رفت فرمود:صبح زود به سوی عزت خودت حرکت کن.