خداوند بلند مرتبه انسانی را که ، آفرید تداوم نسل او را در خود او قرار داد از این رو، موجودیت انسان را در دو جنس زن و مرد قرار داد و فیزیک بدن هر یک را به گونه ای آفرید که با این هدف سازگار باشد . در آیاتی از قرآن کریم به زوجیت انسان اشاره شده مثل آیه 21 سوره روم ، آیه 11 سوره شوره ، آیه 11 سوره فاطر .

غریزه جنسی را نیز قرار داد تا زن و مرد به سوی هم کششی داشته باشند تا نسل انسان، تداوم یافته و تشکیل خانواده دهد از سوی دیگر در هر یک از دو جنس زن و مرد ، تفائتهای روان شناختی وجود دارد  که ویژگی های روحی و عاطفی هر یک به گونه ای است که با دیگری ارضا می شوند این مسائل تکوینی، موجب می شود که انسان به همسر نیاز داشته باشد و اگر این نیاز بر آورده نشود انسان به آرامش نمی رسد بدین جهت است که خداوند ازدواج را مایه آرامش معرفی فرموده است :

«ومن آیاته أن خلق لکم من أنفسکم ازواجا لتسکنو الیها»  سوره روم آیه 21

و از نشانه خداوند این است که از خود شما رایتان همسرانی قرار داده است تا به آنها آرامش یابید .

تبتل چیست؟

و در جای دیگر فرموده : « هوالذی خلفکم من نفس الواحده و جعل منها زوجها لیسکن الیها»سوره اعراف آیه 189

او کسی است که شما را از یک ماهیت آفرید و همسرش را ازآن قرار داد تا بدان وسیله آرامش یابد.

امام سجاد علیه السلام می فرمایند : خداوند همسر را مایه آرامش و انس قرار داده تا ناسان در کنار او آسایش یابد.

امام صادق علیه السلام می فرمایند : اگر کسی از همسر موافق و همراه ، محروم باشد نا آرام و حیران بوده و زندگی او نا تمام خواهد بود .

همسر خوب ویژگی هایی دارد که در روایات به عناوین همسر موافق ، صالح ، و همسری که پشتیبان انسان باشد یاد شده است .

پس معیار های مهم ، به داشتن همسری زیبا ، صاحب مال و جاه نیست . انسان خوش بخت کسی است که همسری شایسته، همراه ،یاور و پشتیبان داشته باشد از رو توصیه شده که همسر خود را به خاطر ماب و جاه و جمال انتخاب مکنید که اگر چنین کنید خداوند شما را به همان عوامل وا گذار می کند اما اگر به خاطر دین و ایمان با کسی ازدواج کردید ، خداوند شما را صاحب مال و جاه و جمال می نماید . آنچه زندگی را شیرین و لذت بخش می کند ، مال و جمال نیست ، مودت و رحمت است و این دو ، در دست خداوند است و اوست که میان دلها انس و الفت ایجاد می کند و آنگاه که چنین می شود ، آن همسر از هر چیز برای انسان دوست داشتنر تر خواهد بود. رهبر والا مقام ، حضرت آیت الله خامنه ای مدظله العالی خطاب به جوانان می فرمایند:

اگر چنان چه کسی به خاطر مال و جمال ازدواج کند ، طبق روایت ممکن است خداوند متعال مال و جمال را به او بدهد و ممکن هم هست که ندهد . اما اگر چنان چه برای تقوا و عفاف قدو بگذارد و ازدواج بکند ، خدای متعال به او مال هم خواهد داد . ممکن است کسی بگوید جمال که اعطا کردنی نیست ، یکیا جمال دارد یا ندارد امضایش این است که چون جمال در چشم شما و در دل شما و در نگاه شما است ، اگر انسان کسی را که خیلی جمیل هم نباشد ، دوست داشت او را جمیل می بیند . وقتی کسی را دوست نداشت ، هر چه قدر هم که جمیل باشد به نظر او جمیل نمی آید.

هدف تشکیل خانواده

یکی از اهداف مهم و خطیر در تشکیل خانواده ، پرورش نسل سالم و پاک است . اگر خواهان مدینه فاضله می باشیم این مهم جز با تربیت انسان سالم و پاک ممکن نیست و به منظور رسیدن به این هدف ، اسلام شرایط خاصی را برای ازدواج در نظر گرفته است . این شرایط بسیار متنوع است چراکه به واسطه اهمیت این هدف ، اسلام حتی شرایط تغذیه ، حالات روحی و… را مهم دانسته است . به عنوان مثال ازدواج با فرد شراب خوار و بد اخلاق و کم خرد و احمق را نهی فرموده است . قابل توجه است در برخی از اسناد اسلامی توصیه شده است که اگر با این افراد تن به ازدواج دادید از آنها بچه دار نشوید . در برخی از اسناد هم مسئله نسل سالم و پاک و شرافت خانوادگی اشاره شده است : با خاندانی سالم ازدواج کنید ، زیرا عرق ( ژن)  بسیار تأثیر گذار است.

برای دانستن معنای این واژه به داستانی اشاره می کنیم: یکی از روحیات منفی که در برخی از زنان در دوران ائمه نفوذ کرده بود ، روحیه رهبانیت و ریاضت جنسی بود ، در زمان امام محمد باقر علیه السلام زنی به محضر این امام رسید و عرض کرد که من متبتله هستم . امام فرمودند : منظورت از تبتل چیست ؟ زن گفت : هر گز قصد ازدواج ندارم و میخواهم به صورت مجرد زندگی کنم . امام فرمودند: چرا ؟ زن گفت : می خواهم به معنویت و فضیلت دست یابم . امام فرمود : دست از این کارها بردار. اگر تجرد فضیلت بود ، فاطمه زهرا سلام الله علیها سرور زنان عالم ، سزاوار تر به این کار بود .[1]