غذا هوا و سایر امور ششگانه که اسبا ستۀ ضروریه نامیده می شوند، در سلامت، اخلاق و شکل گیری صفات در انسان، نقش اساسی داشته و رعایت یا عدم رعایت آنها می تواند در روح و روان انسان موانعی ایجاد کند یا برای رسیدن به کمالات یاریش دهد.

بنابراین بحث در مورد این موارد ششگانه – که هر انسانی برای ادامه زندگی بدان ها نیاز دارد – از مهم ترین و کاربردی ترین مباحث طب اسلامی است. همچنین شناخت و رعایت آنها ، تأمین کننده صحت و سلامت افراد جامعه می باشد و در طریق مجاهدت و داشتن نفس قدسی ، بسیار مهم و ضروری است.

اسباب ضروری عبارتند از : هوا، خوردنی ها و آشامیدنی ها، خواب و بیداری، حرکت و سکون، استفراغ(1) و احتباس(2)، اعراض نفسانی مانند خشم و غضب.

غذا، از اسباب ضروری برای حیات انسان شمرده می شود ؛ چون بدن قابلیت بقا و زنده ماندن را برای مدتی محدود دارد و به سبب اموری، رو به زوال است و کم کم به تحلیل می رود. از جمله آن امور، اسباب داخلی چون حرارت غریزی نهفته در بدن و حرکات نفسانی ، مانند فکر و غضب ، و اسباب خارجی مانند حرارت خورشید است. در حقیقت غذا نیرو و اجزای تحلیل رفته بدن را جبران کرده و سلول های جدید می سازد. اگر بدن تغذیه نشود ، جسم انسان قابلیت بقا و زندگی خود را از دست می دهد و شخص، دچار مرگ زودرس می شود؛ بنابراین غذا از اسباب ضروری بدن است.

آب، مانند غذا از اسباب ضروری برای حیات است. بدن برای هضم ،رقیق و لطیف کردن غذا برای نفوذ بهتر و آسان تر در رگ ها و سلول ها، به آب نیاز دارد؛ از این رو آب ، متمم و کامل کننده غذا به شمار می رود، نه قسمی دیگر؛بلکه آب و غذا، هر دو یک قسم از اسباب ضروری بدن هستند.

1.دفع و خارج کردن اجزای غذا که اگر دفع نشود، در بدن متعفن و فاسد می شود و منجر به هلاکت می گردد.

2.حبس و نگه داشتن غذا در بدن تا به خون تبدبل شود.

ادامه دارد…

صحت، هدیه ای الهی و از نعمت های بزرگی است که خداوند حکیم به انسان ارزانی داشته است .اطبا و حکیمان از دیرباز تا کنون در تلاش بوده اند راههای بهتر و دقیق تر برای حفظ تندرستی و درمان بیماری ها ارائه دهند و گام های بلندی نیز برداشته اند. از سوی دیگر ، بحث اخلاق در جوامع بشری دغدغه فرزانگان بوده است ، تا همراه جسم ، روح و روان نیز سالم و از رذایل و اضطراب ها به دور باشد.

طب اسلامی با راهکارهایی که اهل بیت علیهم السلام در این گستره ارائه کرده اند ، تأمین کننده این خواسته هاست .با عمل به این دستورات ، شاهد جامعه و افرادی با فضائل اخلاقی و خانواده هایی سالم و صمیمی با آداب و رسومی صحیح و ارزشمند خواهیم بود.از این رو علم طب را می توان یاری کننده علم دین شمرد زیرا زمینه ساز تربیت و رساندن انسان به کمال و دوری از رذایل می باشد.

در روایات بسیاری به ارتباط تنگاتنگ بین غذا و اخلاق و زمینه ساز بودن آن در رشد و تأثیر آن در صفات خوب و بد اخلاقی ، اشاره شده است.امام صادق علیه السلام فرمود:«زیاد خوردن گوشت یا چهل روز ترک آن ، خلق و خوی انسان را بد می کند(1) و میوۀ به ، قلب را قوی ، ترسو را شجاع و غم و اندوه را از بین می برد ».(2) به فرمودۀ آیت الله بهجت ، غذا،منشأ علم و ایمان و کفر در افراد می شود.(3)

1.کافی،ج1،ص358،ح4و7.

2.بحار الانوار ،ج53،ص325.

3.در محضر آیت الله بهجت،ص337.

ادامه دارد…

آیت الله سید عبدالکریم کشمیری:

از مستحبات نماز این است که انسان قبل از نماز سر سجاده بنشیند چرا که او زائر خداست. انسان برای اینکه موقع نماز متوجه باشد و از مشغولیات روزمره دور شود، مستحب است که قبل از نماز کمی بنشیند و فکر کند که در مقابل یک بی نهایت ، یک کریم ، یک عزیز، یک غفور ، یک رحیم، یک جواد، یک واحد، یک وتر، یک احد و یک صمد دارد نماز می خواند.

آفتاب خوبان، ص 33.

تقدیم به پاکترین آینه

چنگی به دل نمی زند این شعر های گنگ

باید سریع، زمزمه ای دست و پا کنیم

دست تمام حادثه ها رو نمی شود

باید به سر پناه کسی اتکا کنیم

طوفان ،هجوم،همهمه، یک مشت اتفاق

زخمی، شکسته کشتی بی ناخدای ما

با چشم های بسته به گرداب می رویم

جایی نمی رود جریان صدای ما

مردم ! کسی می آید از آن دورهای دور

با سر پناهی از همه ی شعرهای ناب

با دست های گرم پر از روزهای سبز

 ما را نجات می دهد از عمق اضططراب

تا لحظۀ رسیدن او صبر می کنیم

با اتکا به زمزمۀ آشنای عشق

دست دعای ما و نگاه خدای نور

 سکان کشتی و کمک ناخدای عشق

فصنامه فرهنگی پژوهشی

سال اول - شماره دوم

جهت دانلود  اینجا را کلیک کنید.

لطفا نظرات خود را در بخش نظرات همین پست وارد نمایید .

با تشکر از تمامی کاربران سامانه وبلاگ